Evaluatie minimabeleid gemeente IJsselstein
Onderzoek naar de leefwereld van minima en het bereik, de toegankelijkheid en impact van regelingen vanuit het minimabeleid
Goed gemeentelijk minimabeleid door inkomensondersteuning of andere voorzieningen kan ervoor zorgen dat mensen die weinig te hebben besteden toch kunnen blijven meedoen in de samenleving. De gemeente IJsselstein kwam er echter achter dat alleen het hebben van zo'n beleid en voorzieningen geen garantie biedt dat inwoners ook echt gebruik maken van de voorzieningen.
Alleen het hebben van minimabeleid en voorzieningen biedt geen garantie dat mensen ook echt gebruik maken van de voorzieningen
Dr. Marleen van der Haar senior adviseur-onderzoeker bij Het PON & Telos
Projectleider van dit project Marleen van der Haar was in het verleden als onderzoeker en docent aan verschillende universiteiten verbonden. Haar achtergrond als cultureel antropoloog zorgt ervoor dat ze in haar onderzoek betekenisgeving en framing een centrale plek geeft. In de praktijk betekent dit dat ze in haar onderzoeken altijd verschillende perspectieven met elkaar laat spreken. Zoals in het onderzoek in IJsselstein.
Dat bleek uit eerder onderzoek van de rekenkamercommissie van IJsselstein in 2014. De rekenkamercommissie benadrukte toens hoe belangrijk goede communicatie naar de doelgroep is om het gebruik van de regelingen te stimuleren.
Evaluatie van beleid en ervaringen van inwoners
Door het advies van toen en de belangstelling vanuit de raad voor dit onderwerp wilde de rekenkamer opnieuw onderzoek doen naar het minimabeleid. Deze keer met een bredere insteek. De rekenkamer wilde weten in hoeverre het advies dat eerder werd gegeven is verwerkt in het beleid en wilde een evaluatie van het beleid en de beleidsuitvoering voor de periode van 2016 tot 2020. Daarnaast wilden ze met dit onderzoek inzicht krijgen in de ervaringen van inwoners die gebruik maken van de minimavoorzieningen en inzicht krijgen in de doeltreffendheid van het minimabeleid.
Vier persona's ontwikkeld
Op basis van interviews met mensen in armoede zijn vier persona’s ontwikkeld die inzicht geven in leven met een laag inkomen en de ondersteuning die zij krijgen:
- Persona 1 Statushoudergezin met vier thuiswonende kinderen, veertigers, uit Syrië gevlucht voor de oorlog, huurwoning
- Persona 2 Gezin met 2 thuiswonende kinderen, dertigers, huurwoning, kind met gezondheidsproblemen
- Persona 3 Alleenstaande moeder met 2 thuiswonende kinderen, dertiger, gescheiden, 100% afgekeurd, huurwoning, schuldsaneringstraject
- Persona 4 Alleenstaande man, zestiger, gescheiden, huurwoning
Aanbevelingen op basis van de resultaten
Op basis van de resultaten van het onderzoek konden we enkele aanbevelingen doen:
Aanbevelingen aan de gemeenteraad Stel SMART-geformuleerde doelstellingen op voor het minimabeleid met een heldere afbakening van de doelgroep voor de verschillende regelingen en streefwaarden voor het gebruik en bereik van de regelingen, opdat er een adequaat inzicht ontstaat over de ontwikkeling van het gebruik en bereik. Kijk daarbij ook naar het effect van de regelingen en de mate waarin de regelingen helpen om de maatschappelijke participatie te verbeteren. Betrek daarnaast de overweging dat het meer ideologische uitgangspunt van ‘eigen verantwoordelijkheid tot het zetten van de eerste stap’ niet bijdraagt aan de doelmatigheid en effectiviteit bij het behalen van de doelstellingen op het gebied van bereik en toegankelijkheid.
Aanbevelingen aan het college van B&W en organisatie
- Ontwikkel op basis van de doelstellingen (zie aanbeveling 1) sturingsinformatie waarmee een beeld kan worden gevormd van de doeltreffendheid van het minimabeleid en er van de beleidsuitvoering geleerd kan worden. Gebruik deze informatie om periodiek de raad te informeren over doelbereiking.
- Werk in afstemming met de partijen die betrokken zijn bij de uitvoering van de verschillende regelingen de kaders verder uit in een aanpak waarin de doelgroep actief en persoonlijk en gericht op het gehele huishouden wordt benaderd.
- Ga met minima en professionals in gesprek over de noodzaak om de informatievoorziening over de regelingen en de toegankelijkheid hiervan te verbeteren door aan te sluiten bij de behoeften van de doelgroep en de ervaringen professionals.Formuleer aan de hand van de gesprekken concrete verbeterpunten en informeer de raad hierover.
- Informeer de raad voor het einde van het jaar over het tijdspad waarbinnen de aanbevelingen kunnen worden uitgevoerd.
Verder lezen? Download het rapport
Thema Sociaal domein & Arbeid
Bij Het PON & Telos werken we vanuit vijf grote maatschappelijke thema's. Het onderzoek naar het minimabeleid in de gemeente IJsselstein valt onder het bredere thema 'Sociaal domein & Arbeid'. Wil je weten welke projecten we nog meer doen op dit thema? Kijk dan op onze website.
