Leernetwerk Ruimte en Energie
Leren op het raakvlak van energie en ruimtelijke ordening
Om te voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs moet de CO2 uitstoot omlaag, ook in Nederland. Daarom worden op dit moment in 30 zogenaamde energieregio’s plannen gemaakt waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden. Maar ook welke warmtebronnen te gebruiken zijn zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen.
Een van de grote uitdagingen voor de RES-regio’s de komende periode is het ruimtelijk inpassen van de energieopgave
Projectleider: Bianca Koomen MSc. adviseur-onderzoeker bij Het PON & Telos
Bianca behaalde in 2019 haar master Sociologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is sinds juli van dat jaar adviseur-onderzoeker bij Het PON & Telos. Ze werkt aan projecten rondom de inclusieve energietransitie, gezonde verstedelijking en ze doet onderzoek op het thema cultuur.
Lokale en regionale overheden, inwoners, bedrijfsleven, netbeheerders en maatschappelijke organisaties werken samen aan een Regionale Energiestrategie (RES). Een van de grote uitdagingen voor de RES-regio’s de komende periode is het ruimtelijk inpassen van de energieopgave. Dit omvat zowel zonne-energie en windenergie, als de bijbehorende netten en het winnen en transporteren van warmte. Nederland heeft beperkte ruimte beschikbaar en er zijn ook veel andere urgente opgaven, zoals de woningbouw, de omslag naar kringlooplandbouw en natuurontwikkeling die op zoek zijn naar ruimte.
Keuzes maken en samen experimenteren en leren
De energietransitie (ruimtelijk) een plek geven, betekent dus keuzes maken. Daarbij komen ongetwijfeld veel nieuwe vragen en uitdagingen aan het licht, waaronder het nemen van besluiten en het vastleggen hiervan in de instrumenten van de Omgevingswet (2022). Dat betekent samen experimenteren en leren. Om dat leren effectief te laten plaatsvinden en de (onderlinge) leereffecten te vergroten, onderzochten we in opdracht van het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (NP RES) en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hoe we voor de betrokken spelers bij de energietransitie een leernetwerk ‘Ruimte en Energie’ kunnen opzetten.
Verdiepende gesprekken met stakeholders
Via verdiepende gesprekken met stakeholders kwamen we tot de kansen en condities van zo’n leernetwerk en tot de volgens hen prangende vragen op het snijvlak van energietransitie en ruimte die vragen om verdieping en kennisuitwisseling. Om zo meer in gezamenlijkheid kennis op te bouwen en ervaringen te delen, als overheden, marktpartijen, ontwerp- en adviesbureaus en kennisinstituten samen.
Het leernetwerk
De resultaten van de verkenning worden samengevat in het adviesrapport ‘De kracht van de combinatie’. We geven daar inzicht in drie opties voor een leernetwerk. Van uitvoerend (hands-on kennis), naar verkennend. Van focus op korte termijn naar middellange en lange termijn. De opties voor het lerend netwerk kunnen worden vorm gegeven door de RES’en, samen met professionals uit de expertpool, netbeheerders, ontwerp- en adviesbureaus en kennisinstellingen.
Verder lezen? Download het rapport 'De kracht van de combinatie'
Thema Duurzaamheid
Het PON & Telos werkt vanuit vijf grote maatschappelijke thema's. Het onderzoek naar het leernetwerk voor de RES'sen valt onder het thema Duurzaamheid. Wil je weten welke projecten we nog meer doen op dit thema? Kijk dan op onze website.
