Scenariostudie inrichting Sociaal Domein

Sinds 2015 zijn overheidstaken binnen het sociaal domein overgedragen aan gemeenten. Daarmee zijn gemeenten verantwoordelijk geworden voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan ouderen en langdurig zieken. Tot op de dag van vandaag vraagt dit om veel organisatiekracht van gemeenten om met deze decentralisaties om te gaan. Het PON heeft samen met de StrategieCentrale de huidige situatie van het sociaal domein in de gemeente Oirschot onderzocht en een scenariostudie uitgevoerd om alternatieven voor herinrichting van het sociaal domein in beeld te brengen.

Om met de nieuwe taakstellingen in het sociaal domein om te gaan, heeft de gemeente Oirschot, zoals veel andere gemeenten, de samenwerking in de regio gezocht. Regionale samenwerking heeft voordelen, zoals bijvoorbeeld het samen kunnen oppakken van beleidsvorming en inkoop. Tegelijkertijd brengt het ook complexiteit met zich mee. Zeker wanneer een situatie ontstaat zoals in Oirschot, waar men deelt uitmaakt van verschillende samenwerkingsverbanden. De vraag aan het PON en de StrategieCentrale is om de consequenties te onderzoeken van het integraal onderbrengen van het sociaal domein in één samenwerkingsgebied, waarbij drie geografische scenario’s zijn voorgesteld.


Via documentanalyse en gesprekken met betrokken partijen uit de regio is de huidige situatie in beeld gebracht en zijn de consequenties van de verschillende scenario’s verkend. Het onderzoek laat zien dat het sociaal domein in Oirschot versnipperd is en dat vooral reactief is gehandeld bij de taakverschuiving van overheidstaken naar de gemeente. Deze manier van handelen is goed voorstelbaar gezien de enorme opgave die er ligt, zeker voor kleine(re) gemeenten. De stelselwijziging in 2015 vroeg om een pragmatische aanpak; het inrichten van de uitvoering én kostenbesparing stonden centraal, terwijl nog weinig tot geen basale sturingsinformatie beschikbaar was. Uit het onderzoek voor de gemeente Oirschot komt naar voren, dat het nu tijd is voor een nieuw handelingsperspectief waarbij de gemeente meer sturing krijgt op de eigen processen in de vorm van eigen regie.


De situatie in de gemeente Oirschot laat zien dat het belangrijk is zicht te hebben op lopende samenwerkingsverbanden en bewust te zijn van de sturingsruimte die je hier als gemeente in hebt. De samenwerking tussen het PON en de StrategieCentrale is succesvol gebleken om gemeenten hierbij te ondersteunen. Het PON heeft veel expertise op het gebied van sociaal domein en is ervaren met het in beeld brengen van netwerken en samenwerkingsverbanden. De StrategieCentrale heeft het strategische vermogen om complexe bestuurlijke vraagstukken terug te brengen naar de kern en daarbij concrete handelingsperspectieven te bieden.

image
image