Samen wonen en samen werken

image

Britte organiseerde groepsgesprekken met omwonenden van locaties waar grote groepen arbeidsmigranten wonen. Zij zet de leerpunten voor gemeenten en betrokken partijen op een rijtje.

'Polenpand'. Een locatie waar Poolse arbeidsmigranten, maar soms ook arbeidsmigranten uit andere landen, bij elkaar wonen. Een term die we regelmatig in kranten zien, waarvan de komst gewoonlijk voor onrust en commotie bij omwonenden zorgt. Vaak al voordat de locatie gerealiseerd is. Hoe komt dat, maar vooral, is daar iets aan te doen?

Als onderdeel van het onderzoek in de Metropoolregio Eindhoven hebben we op vijf verschillende plekken in de regio gesprekken gevoerd met bewoners van een wijk, waar een locatie is of wordt gevestigd in de nabije toekomst. Dit deden we met focusgroepen, waarbij een groep bewoners gevraagd werd naar hun houding, mening en ideeën. We wilden weten hoe ze de komst van zo’n locatie ervaarden, zowel terugkijkend vanaf het moment dat ze hoorden van de komst van de locatie, als de situatie nu.


De vijf locaties verschillen qua grootte en qua ligging. Het ging onder andere om een Magix Mix-locatie, waar uiteenlopende doelgroepen met een urgente huisvestingsvraag gemengd wonen, en om locaties waar uitsluitend arbeidsmigranten in een woonwijk of in het buitengebied verblijven. De grootte van de locaties verschilt; zo ging het om een locatie waar 100 arbeidsmigranten in een voormalig kantoorpand komen te wonen en een locatie waar 540 arbeidsmigranten samen verbleven in chalets op een recreatiepark.

Voor wat betreft de locaties die al gerealiseerd zijn, ervaren de omwonenden weinig overlast. Zo nu en dan speelt er wel eens wat, maar in principe waren de omwonenden die wij spraken tevreden. Over de communicatie vanuit de gemeente was men over het algemeen echter minder tevreden. Omwonenden voelden zich vaak onvoldoende geïnformeerd of ervaarden weinig ruimte om het gesprek aan te gaan. Daar waar een grote groep arbeidsmigranten bij elkaar komt te wonen, vinden omwonenden het belangrijk om hierover helder en tijdig geïnformeerd te worden. Geruchten en onduidelijkheid zorgen voor commotie. Bewoners maken zich zorgen, omdat ze niet precies weten waar ze aan toe zijn. En de gevoeligheden die al spelen in een wijk versterken die onrust vaak. De manier waarop een aankondiging van een locatie voor arbeidsmigranten door bewoners wordt opgepakt, verschilt per wijk en per situatie. Zo kunnen eerdere problemen in de wijk en de huidige relatie tussen inwoners en gemeente van invloed zijn.

Uit de gesprekken met omwonenden kunnen we een aantal leerpunten voor gemeenten opmaken aangaande het informeren van omwonenden en andere betrokken partijen:

Neem de bewoners serieus. Zij moeten zich betrokken voelen, het betreft immers hun directe woonomgeving. Informeer helder en tijdig, maar let er ook op dat je alle bewoners betrekt. Misschien vervelendaan het begin van het proces, maar het voorkomt veel onrust en irriatie lopende het proces


Schep de juiste verwachtingen. En voorkom teleurstellingen! Wanneer je bijvoorbeeld een bewonersavond organiseert, helpt het om de bewoners vooraf te informeren over wat zij precies op die avond kunnen verwachten. Dat maakt een dergelijke bijeenkomst ook veel gerichter.


Ken je wijk. Houd rekening met de context van de wijk waar een locatie gerealiseerd wordt. Niet alleen bij het realiseren van de locatie, maar ook bij het informatieproces. Een bepaalde aanpak werkt goed in de ene wijk maar niet in de andere.


Maak heldere afspraken met bewoners over het vervolgproces. Mochten er klachten of vragen zijn, dan moeten bewoners bijvoorbeeld weten waar ze naar toe moeten en hoe dit verder wordt opgepakt. Als je wil dat bewoners betrokken zijn, moet je dat zelf natuurlijk ook zijn.


image

Anna deed via onze contacten veldwerk voor haar scriptie voor de Master Management of Cultural Diversity (TiU) op de werkvloer van een distributiecentrum. Voor ons magazine schreef ze haar ervaringen op.

Wat doe je als de meerderheid van de mensen in een bedrijf van Poolse afkomst is? Hoe gaat het er dan aan toen in een bedrijf?

Om op deze vragen antwoord te vinden, ben ik een paar weken achter elkaar bij een bedrijf geweest. En omdat je er vaak het beste achter komt hoe iets eraan toe gaat door gewoonweg te kijken, heb ik daar zes dagen rondgelopen en vooral veel gekeken, geobserveerd. Wat me opviel is dat er veel verschillende talen worden gesproken. Naast Pools, zijn er ook mensen die Spaans spreken, of Russisch, of Lets. Hoewel Engels de voertaal is als er mensen van verschillende nationaliteiten een overleg hebben, mogen mensen onderling ook in hun eigen taal iets overleggen.


Natuurlijk wel alleen als er geen anderen bij staan, die het gesprek dan niet kunnen volgen. Om duidelijk te maken welke taal iedereen spreekt, dragen mensen naambordjes met daarop vlaggetjes van de talen die ze spreken afgebeeld. Zo kan je snel even checken in welke taal je iemand kunt aanspreken. Daarnaast zijn informatiebordjes in het Nederlands en Engels, maar soms ook in het Pools vertaald. Om nieuwkomers te begeleiden in het werk, zijn er speciale flex-coaches die hen daarbij helpen. Zij spreken meerdere talen, zoals Pools, zodat ze mensen ook in hun moedertaal kunnen helpen. Sommige nieuwkomers hebben een laag niveau Engels, waardoor ze de instructies van de werkvloer niet goed begrijpen. De flex-coaches maken hen dan zo goed mogelijk wegwijs in het bedrijf door hen uitleg te geven in hun eigen taal. Op de werkvloer vertalen andere Polen de instructies voor de nieuwkomers in hun moedertaal.

Hoewel sommige werknemers aangeven het niet altijd leuk te vinden dat er zoveel Pools wordt gesproken en dit ook voor buitensluiting van andere werknemers kan zorgen, zijn er ook mensen die het wél leuk vinden. Een Nederlandse werknemer zegt: "Ik vind het geweldig hier. Ik kan alle talen oefenen en dat vind ik echt heel leuk. Ik spreek zelfs al een beetje Pools."