Over onze nieuwe Wijkmonitor
Zicht op duurzaamheid in wijken en buurten
Gemeenten hebben te maken met belangrijke maatschappelijke thema’s zoals gezondheid, participatie, onderwijs, veiligheid en duurzaamheid. Ze willen zoveel mogelijk inwoners een veilige, gezonde, sociale en duurzame leefomgeving bieden. Maar om dit goed te kunnen doen is informatie nodig. Informatie over hoe het er in een gemeente voorstaat op deze thema’s. En het liefst niet alleen op gemeentelijk niveau, want dat is vaak te algemeen, maar ook op het niveau van wijken en buurten.
Want geen enkele gemeente is homogeen van aard. Zeker voor de grotere gemeenten geldt dat er aanzienlijke verschillen zijn tussen wijken en buurten qua leefbaarheid, sociaal-economische samenstelling van de bevolking, et cetera. Dat geldt ook voor uit meerdere kernen samengestelde, vaak net gefuseerde gemeenten.
Kennis van de feitelijke én beleefde kwaliteit van leven in een buurt of wijk
De verschillen tussen wijken en kernen vragen van gemeenten vaak om een beleidsmatig andere aanpak. Daarnaast kun je, door wijkgericht te werken, de afstand tot inwoners verkleinen. We zien dat vraagstukken zich op verschillende locaties anders uiten, de knelpunten kunnen verschillen, maar ook de succesfactoren hangen samen met de kenmerken van de wijk of buurt. Met een wijkgerichte benadering kunnen gemeenten deze vraagstukken dichtbij en sámen met inwoners aanpakken en organiseren. Maar dan heb je wel kennis nodig van de feitelijke én beleefde kwaliteit van leven in de buurt of de wijk. Goede informatie op dit lage schaalniveau biedt een goed vertrekpunt voor een geïnformeerd gesprek met inwoners.
De Wijkmonitor geeft antwoord
Onze nieuwe Wijkmonitor biedt gemeenten bruikbare en gedetailleerde informatie op buurt- en wijkniveau . Het gaat om informatie over zeer uitlopende thema’s zoals gezondheid, sociale en economische participatie, voorzieningen, veiligheid, onderwijs, woonomgeving, luchtkwaliteit, hinder, energiegebruik, ontgroening en vergrijzing, en meer. We beschikken over informatie voor alle wijken en buurten in Nederland, zo'n 15.000.
De Wijkmonitor beschikt over informatie voor álle wijken en buurten in Nederland, zo'n 15.000
Succesvolle pilots in zeven gemeenten
"De monitor is een succesvolle aanvulling van en verdieping op de eigen informatiebronnen"
Gemeente 's-Hertogenbosch
In de gemeenten Uden en Landerd zijn we inmiddels aan de slag gegaan om deze informatie productief in te zetten in allerlei beleidsontwikkelingstrajecten. En met succes: de informatie uit de Wijkmonitor wordt gebruikt bij het opstellen van de omgevingsvisie, die door de gedetailleerde informatie de diversiteit tussen de kernen beter inzichtelijk kan maken.
De gemeente Tilburg gebruikt de Wijkmonitor binnen de wijkgerichte aanpak van de energietransitie, waarbij de nadruk ligt op de vraag hoe iedereen mee kan worden genomen in de noodzakelijke verduurzaming.
De gemeente ’s-Hertogenbosch ziet de monitor als een welkome aanvulling van en verdieping op de eigen informatiebronnen. Met behulp van geografische kaarten wordt de informatie gevisualiseerd voor onder andere bewonersraden, vrijwilligers en beroepskrachten. Daarmee kan de informatie ook gebruikt worden om wijkbewoners te ondersteunen bij het maken van keuzes hoe het wijkbudget dat ze van gemeente ’s-Hertogenbosch krijgen in te zetten.
De Zuid-Hollandse gemeenten Teylingen, Lisse en Hillegom gebruiken de Wijkmonitor met name voor het verdiepen van hun gemeentelijke duurzaamheidsportretten.
Doorontwikkeling Wijkmonitor
Het PON & Telos gaat dit jaar samen met partners op zoek naar nieuwe en aanvullende manieren om de wijkinformatie van waarde te laten zijn in het gemeentelijke beleidsproces. Zo is een koppeling met het vraagstuk van de gezonde leefomgeving een mogelijk aanknopingspunt. Daarbij gaat het zowel om de verschillen binnen de stedelijke grenzen alsook tussen stad en platteland. Daarnaast willen we de informatie inzetten voor het ontwikkelen en doorrekenen van beleidsscenario’s.
De Achterstandsmonitor: een verdieping van de Wijkmonitor
Zoals al eerder aangegeven zijn gemeenten verre van homogeen, en zijn er grote verschillen tussen wijken en buurten qua ontwikkelingsmogelijkheden, leefbaarheid en sociaal-economische problematiek. Om op een eenvoudige manier inzicht te krijgen in deze verschillen hebben we, gebruikmakend van de gegevens uit de wijkmonitor, De Achterstandsmonitor ontwikkeld. Daarbij zochten we aansluiting bij de door de University of Oxford voor de Britse overheid ontwikkelde Index of Multi-Deprivation (MDI). Deze laat op ieder van de domeinen inkomen, werk, opleiding, gezondheid, veiligheid, huisvesting en woonomgeving zowel afzonderlijk als opgeteld zien of er sprake is van verschillen in achterstand tussen wijken en buurten. Deze monitor kan bij uitstek ingezet worden als basis voor gemeentelijk achterstandsbeleid.
