Een blik op de Waarde van Cultuur

Een jong Brabants perspectief in beeld

De cultuurpeiling brengt het perspectief van Brabanders in beeld. Door middel van een online vragenlijst bevragen we Brabanders over kunst, cultuur en erfgoed in de provincie. Een hoge respons zorgt ervoor dat we resultaten uit kunnen splitsen naar verschillende groepen. Zoals het LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst) op zijn website omschrijft [3], zijn kunst en cultuur belangrijk voor de identiteitsontwikkeling van jongeren en helpen ze om draagkracht te vergroten. Het is daarom belangrijk dat er voldoende cultuurvoorzieningen zijn waar jongeren heen kunnen, maar ook dat er voldoende mogelijkheden zijn tot het volgen van een opleiding en het hebben van een baan in de sector.

Zoomen we specifiek in op de jongere Brabanders (16-29 jaar), dan valt een aantal zaken op.

Zo zijn Brabantse jongeren over het algemeen actiever in de kunsten, cultuur en erfgoed dan inwoners van oudere leeftijdsgroepen. We zien dat het bezoeken, beoefenen en ondersteunen van kunst, cultuur en erfgoed, méér dan bij oudere leeftijdsgroepen, verweven lijkt in het dagelijks leven – naast school, werk, sport en andere activiteiten. Jongeren bezoeken cultuur vaker voor het plezier of voor sociaal contact dan de gemiddelde Brabander, maar ook voor persoonlijke ontwikkeling. Bovendien koppelen ze dit bezoek vaker aan andere activiteiten als winkelen, lunchen of dineren in een restaurant, en bezoek aan familie of vrienden. Niemand van de jongere respondenten gaf aan geen cultuur te bezoeken omdat ze geen interesse of geen tijd voor culturele activiteiten hebben.

Meer cultuurbeoefening, meer kritiek

Jongere Brabanders beoefenen ook vaak culturele activiteiten. Driekwart van de jongeren geeft aan games te spelen. Daarna volgen tekenen, schilderen of grafisch werk zonder computer; dit wordt door ruim de helft van de jongeren gedaan. Ook geeft de helft van de jongeren aan te zingen, en twee van de vijf jongeren bespelen een instrument.

Het beeld dat jongeren vaker culturele activiteiten beoefenen, geldt ook voor erfgoedactiviteiten. Zo doen jonge Brabanders vaker onderzoek naar de lokale geschiedenis of stamboomonderzoek. Wanneer we vragen waarom jongeren culturele activiteiten bezoeken, noemen zij vaak sociaal contact en/of persoonlijke ontwikkeling als motief. Opvallend is dat zij ook vaker aangeven geen culturele activiteiten te beoefenen omdat de gezondheid dit niet toelaat.

Brabantse jongeren bezoeken en beoefenen niet alleen vaker culturele activiteiten, ze zijn ook kritisch op het culturele aanbod in de provincie. De Brabander beoordeelt dit aanbod (zoals tentoonstellingen, concerten en bibliotheken) gemiddeld met een 7,4; Brabantse jongeren beoordelen het aanbod met een 7,1. Overige leeftijdsgroepen beoordelen dit juist hoger dan 7,4. Ook zijn de Brabantse jongeren kritisch op de zichtbaarheid van het Brabantse cultuuraanbod (weet je wat waar te doen is?). Jongeren geven ook vaker dan gemiddeld aan dat kunst en cultuur belangrijk zijn voor hen persoonlijk, waar dit voor erfgoed minder het geval is. Daarnaast zijn Brabantse jongeren vaker bereid om (meer) geld te besteden aan cultuurbezoek en cultuurbeoefening.

Cultuurcarrières onder de loep

De werkgelegenheid in de creatieve sector brengen we in beeld door te kijken naar werknemers en zelfstandigen in de sector. Deze sector bestaat uit drie subsectoren: Kunsten en cultureel erfgoed, Media en entertainment, en Creatief-zakelijke dienstverlening. De werknemers (het aantal banen) splitsen we uit naar diverse achtergrondkenmerken, waaronder leeftijd. In Brabant zien we dat in 2022 45% van het totaal aantal werkenden in de creatieve sector onder de 35 jaar is. Zij werken bijvoorbeeld bij musea of kunstuitleencentra, maar ook bij bioscopen of televisieomroepen of als (interieur)architect. Dit is vergelijkbaar met het landelijke beeld.

Daarnaast is er dit jaar een verdiepend onderzoek gedaan naar culturele loopbanen. Dit onderzoek focuste op de vraag waar de talenten die in Brabant hebben gestudeerd gaan werken, en waar de werkenden in de creatieve sector in Brabant vandaan komen. Van het aantal creatief opgeleiden in Nederland heeft 16% tussen 2004 en 2020 een diploma gehaald in Brabant. Voor het hbo ligt dit percentage op 13% voor de periode 1990-2020. Meer dan één op de tien creatief opgeleiden heeft dus in Brabant gestudeerd. Twee van de drie mbo’ers die in Brabant heeft gestudeerd, zijn ook in de provincie blijven werken. Van de creatief opgeleide hbo’ers werkt bijna de helft van de groep die in Brabant heeft gestudeerd in de provincie. Dit hoeft niet altijd in de creatieve sector te zijn, maar op basis van deze cijfers kunnen we concluderen dat een groot deel wel in Brabant is blijven werken. Opgeleid talent blijft dus veel in de regio.