Het kan altijd anders!

Het kan altijd anders!

Enkele jaren geleden schreef ik een blog, waarin ik inging op mijn inspiratieboek uit m’n jeugd: ‘Kinderen van moeder aarde’ van Thea Beckman. Een boek over de toekomst van onze wereld. Waarin vrouwen het bestuur vormen en waarin mensen in harmonie leven met (de rest van) de natuur - althans op het eiland waarop het hoofdverhaal zich afspeelt. Het gaat ook over de zoon van de Konega (koningin) en zijn liefde voor een eenvoudige vissersdochter, over de invloed van technologie op natuur en de strijd tussen een oude en een nieuwe wereld. Het is natuurlijk een kinderboek, maar het verhaal is actueler dan ooit. Sterker nog, het is precies het type verhaal waaraan juist nu zo’n behoefte is. Omdat het prikkelt na te denken over de inrichting van onze samenleving: over de wijze waarop we met elkaar en met onze aarde omgaan. Het is Our common Future (Brundlandt, 1987), The Price of Inequality (Stiglitz, 2012) en Doughnut Economics (Raworth, 2017) ineen. Uitgegeven in 1985, sprak het boek over duurzaamheid en brede welvaart avant la lettre. Ik denk er vaak aan. Juist omdat het in zijn kinderlijke eenvoud een meeslepend verhaal geeft. En omdat het belangrijke keuzes zo anders neerzette. Het kan altijd anders. En dat is precies een gedachte waaraan behoefte is. Niet een verhaal over doemdenken tegenover vooruitgang. Maar een wenkend perspectief over hoe het anders kan. Zou ‘brede welvaart’ de basis kunnen zijn van zo’n nieuw perspectief? Brede welvaart is in de ogen van sommigen – in ieder geval de mijne – een vreemd concept. Het is denken vanuit een oud frame (streven naar welvaart) aan nieuwe dingen (welzijn, duurzaamheid). Het is het erkennen dat het oude frame niet werkt, maar er toch op voortbouwen. Maar hé… whatever it takes… denk ik dan. We hebben gemerkt dat teveel aandacht voor economische groei en productie onze samenleving (en aarde), maar ook onszelf dreigt uit te putten. Zoals Joks Janssen in dit magazine verderop beschrijft: “Een brede kijk op welvaart is nodig om beter recht te kunnen doen aan wat mensen van waarde vinden”. Dat een nieuw narratief begint bij het oude verhaal, vind ik geen probleem. Eerder interessant. Mogelijk de vervolgserie waar je op hoopte. Beter dan het origineel. We moeten dat verhaal dan wel nog beter met elkaar opbouwen en onderbouwen. Zo merkte ik laatst bij een aantal bestuurders dat zij bij ‘brede welvaart’ vooral dachten aan ‘het verbreden van onze welvaart naar anderen’. Dat wordt met het concept volgens mij niet helemaal bedoeld, maar ook hierbij dacht ik: geen slecht idee. Dat daarbij niet alleen naar economie gekeken wordt is dan wel een belangrijk vervolg. Enfin. In dit magazine veel verhalen over brede welvaart. Ook over verandering van werk, omdat werk door corona is weggevallen in de horeca en in de contractcatering. Interessant omdat het blootlegt dat veerkracht veel vermag. Maar ook dat nieuwe samenwerkingsvormen in het systeem daadwerkelijk ervoor kan zorgen dat mensen beter geholpen worden. Als je daar nieuwsgierig naar bent is het zeker interessant eens te duiken.

Patrick