Nieuwe gewoonten eigen maken

De Brabantse Coronamonitor laat door de tijd heen zien wat de crisis met ons doet

Door Karin du Long & Britte van Dalen

Het coronavirus houdt de samenleving al bijna een jaar bezig. Dat de gevolgen van de coronacrisis groot zijn weten we. Voor zorgmedewerkers, mensen die zelf of in hun naaste omgeving te maken hebben gehad met het virus, ondernemers, mensen die in de horeca of in de culturele sector werken. Het coronavirus raakt ons eigenlijk allemaal wel. De steeds veranderende adviezen en maatregelen voor ondernemers en inwoners maken dat we ons telkens moeten aanpassen en nieuwe gewoonten eigen moeten maken. Het thuiswerken, het niet meer samen kunnen zijn in groepen, het ontvangen van minder bezoek en het jezelf laten testen zodra je klachten hebt. Allemaal maatregelen die ons in ons dagelijks leven raken.

'De zorgen van Brabanders over de gevolgen van de coronacrisis voor de samenleving en ook over hoe lang deze situatie nog gaat duren worden groter'

De Brabantse Coronamonitor

Met de steeds veranderende situatie is het essentieel om regelmatig inzicht te krijgen in wat de coronacrisis met ons doet. Met de Brabantse Coronamonitor peilen we voor de Provincie Noord-Brabant en de Brabantse veiligheidsregio’s regelmatig hoe Brabanders de coronacrisis ervaren.

Negatieve emoties nemen toe

Inmiddels hebben we vijf metingen gedaan. De laatste meting is van begin oktober. Hierin zien we dat de zorgen van Brabanders over hoe lang deze situatie nog gaat duren groter worden. Eerder zagen we een trend waarin positieve gevoelens toenamen en negatieve gevoelens afnamen, maar ten tijde van de vijfde meting is dit beeld omgedraaid. Meer mensen voelen zich bezorgd, machteloos, verdrietig en bang dan bij de voorgaande meting die plaatsvond in juni, net vóór de zomerperiode. Ook maken meer Brabanders zich veel zorgen over hoelang deze hele situatie nog gaat duren: 51% half oktober ten opzichte van 35% bij de meting vóór de zomerperiode. En gezien het sentiment dat we de laatste tijd waarnemen om ons heen en in de (social) media verwachten we dat dit nu, half november, niet zal zijn afgenomen.

Meer zorgen onder Brabanders over de gevolgen voor de samenleving

Waar we eerder een dalende trend zagen in het aandeel mensen dat zich veel zorgen maakt over bepaalde gevolgen van het coronavirus, is daar bij de vijfde meting geen sprake meer van. Nu zien we dat juist méér Brabanders zich zorgen maken over onder andere de gevolgen voor de economie, over andere mensen die zich niet aan de maatregelen houden en over reguliere zorg en hulp in ziekenhuizen en bij andere instanties.

In lijn met de resultaten uit de Brabantse Coronamonitor laat ook landelijk onderzoek van het RIVM en GGD-GHOR zien dat steeds meer mensen zich zorgen maken over het coronavirus: 51% ten opzichte van 44% in de vorige meetronde in augustus.

Vertrouwen in de aanpak van instanties neemt af

Kijken we naar het vertrouwen van Brabanders in de aanpak van diverse instanties (rijksoverheid, gemeente, de gezondheidzorg en het RIVM) dan zien een duidelijk dalende trend vanaf de eerste meting, die zich ook in de vijfde meting verder doorzet. De groep Brabanders die veel vertrouwen heeft wordt (fors) kleiner, de groep Brabanders die weinig tot geen vertrouwen heeft groeit. Ook in het meest recente landelijke onderzoek van het RIVM en GGD-GHOR zien we dat deelnemers aan het onderzoek kritischer zijn over de manier waarop de overheid de coronacrisis aanpakt. Het vertrouwen in de Nederlandse aanpak neemt af.

Regelmatig onderzoek blijven doen

Omdat de situatie snel kan veranderen en onzeker is, zullen we de komende maanden Brabanders regelmatig blijven bevragen om een vinger aan de pols te houden en inzicht te krijgen in de situatie op dat moment. De eerstvolgende meting (de zesde) zal eind november plaatsvinden, we verwachten de resultaten half december te publiceren.

Meer informatie over de impact van de coronacrisis vind je ook in de Brabantse Impact Monitor van de Provincie Noord-Brabant. De resultaten van onze onderzoeken onder Brabanders zijn hierin opgenomen.

"De rapporten van Het PON & Telos zijn van grote waarde voor de beeldvorming in de regionale crisisorganisaties en de Brabantse bestuurders van de veiligheidsregio’s. In het begin van de coronacrisis is snel een goede samenwerking ontstaan om dit op te zetten tussen provincie, gemeenten, Het PON & Telos en de Brabantse veiligheidsregio’s. De monitor helpt ons om beleidskeuzes goed te richten op de situatie in Brabant. Zo liet de laatste (vijfde) meting zien dat de gevoelens van onze inwoners een andere balans krijgen: meer mensen voelen zich verdrietig, machteloos en boos dan in de zomerperiode. Er is echt een toename te zien in het aantal mensen dat zich veel zorgen maakt. Mensen geven verder aan dat er meer aandacht zou moeten zijn voor handhaving en het naleven van de maatregelen, en voor het draaiend houden van ondernemingen en mensen die (bijna) hun baan kwijt zijn. Ook geven respondenten aan dat de communicatie door het kabinet vaak niet duidelijk en eenduidig is. Deze inzichten zijn bijzonder waardevol en helpen de Veiligheidsregio’s en gemeenten bij het kiezen van strategieën voor bijvoorbeeld toezicht en handhaving en voorlichting en communicatie."

Marie-Louise van Schaijk, directeur Veiligheidsregio Brabant-Noord

"Na ruim twee weken quarantaine mocht ik weer naar buiten, maar ik was nog altijd niet helemaal hersteld"

Om de gevolgen van de coronacrisis een gezicht te geven interviewden we Daphne (student, 21 jaar) over haar persoonlijke corona-ervaring

Naast ons onderzoek onder Brabantse inwoners, hebben we nog een aantal andere onderzoeken uitgezet om de gevolgen van de coronacrisis in beeld te brengen:

 De gevolgen van de coronacrisis voor de Brabantse Cultuursector

Dit onderzoek voeren we op dit moment uit samen met Pyrrhula Research Consultants in opdracht van Kunstloc.

 De gevolgen van de coronacrisis voor ondernemers

Voor diverse gemeenten peilen we de impact van de crisis op ondernemers om een beeld te krijgen van de (financiële) gevolgen, getroffen maatregelen, weerbaarheid en behoeften.

 De gevolgen van de coronacrisis voor verenigingen

Voor gemeente Hoeksche Waard hebben we in mei een peiling uitgezet onder verenigingen om de impact op het verenigingsleven in beeld te brengen.

 De gevolgen van de coronacrisis voor inwoners en medewerkers van de gemeentelijke organisatie

Voor gemeente Landerd hebben we in september drie peilingen uitgezet: één onder inwoners, één onder ondernemers en één onder medewerkers van de gemeentelijke organisatie.

Meer informatie over onze onderzoeken rondom corona?