In de hemel bedacht; op aarde gemaakt

Voor een beleidsmaker of bestuurder is het noodzakelijk om de grote lijnen voor ogen te houden. Zoals Roman Krznaric schrijft in zijn boek ‘The Good Ancestor’ over de noodzaak het kortetermijndenken in te ruilen voor een duurzamer lange termijn perspectief. Een perspectief dat vraagt te denken voorbij de waan van de dag, impactrapportages na een jaar en zittingstermijnen van vier jaar. Zoals bij het bouwen van kathedralen. Die waren niet tot stand gekomen als spreadsheets de boventoon hadden gevoerd. Exacte bouwtekeningen ontbraken vaak of werden in de loop der eeuwen bijgesteld. Omdat ideeën over de verbeelding van de relatie met het goddelijke veranderden, omdat een nieuwe bouwmeester aantrad of simpelweg omdat elementen uit de mode raakten. Maar ze verrezen wel. En in Barcelona bijvoorbeeld nog steeds. Gebouwd op een gedeelde visie en droom. In de wetenschap dat je het eindpunt niet levend mee gaat maken, toch bouwen aan iets dat groter is dan vandaag en jezelf.

Ook wij zijn graag bezig met het ‘grotere’. Ook in ons jubileumboek ‘Een ander land’ gaan we op zoek naar de lange lijn: hoe Nederland duurzamer te maken. Beter. Prettiger voor de mensen die er wonen. Zodat we over tien, vijftig, honderd jaar terug kunnen kijken op deze periode en constateren dat we toen (nu) de juiste keuzes hebben gemaakt. Dat we daadwerkelijk rekening hebben gehouden met mensen en natuur in Nederland en andere landen. En het voor onze achterachterkleinkinderen goed hebben gedaan. Of nog verder: over vijfhonderd jaar goede voorouders blijken te zijn geweest.

Tegelijkertijd realiseren we ons dat dromen en verhalen ons op het goede pad kunnen zetten, maar dat de wereld vandaag dient te worden gemaakt. En dan is het goed te zien hoeveel er gebeurt in de wereld om ons heen. Vaak op het niveau van de gemeente, zoals je kunt terugzien in de verhalen in dit magazine - bijvoorbeeld over de Sustainable Development Goals of de burgerpeilingen die we houden in gemeenten. Sinds de decentralisaties wordt immers nog meer van wat mensen direct raakt (werk, ondersteuning bij zorgvragen, zorg voor de jeugd) georganiseerd door de gemeente. Dat gaat niet vanzelf – zo laten onderzoeken van onder meer het SCP al langer zien. Ook onze stagiaire Fleur Aarts geeft in dit magazine een interessante inkijk in het gemeentelijk participatiebeleid. Het maakt in ieder geval opnieuw duidelijk dat wantrouwen als onderliggend mensbeeld een menselijk beleid in de weg zit.

Want zo werkt het natuurlijk niet. Als je mensen vraagt zelf mee te bouwen, is wantrouwen een slechte bodem. Omgedraaid: waar mensen ondersteund ruimte krijgen ontstaat veel moois. En natuurlijk hoort daar inzicht en scholing bij. Zoals terug te zien in de artikelen over voedseleducatie en cultuuronderwijs.

Hoe groots en hoe mooi ook bedacht: uiteindelijk krijgt beleid vorm in het werk van mensen. Boeren die geïnformeerde keuzen maken over de toekomst van hun bedrijf, ondernemers die nieuwe paden inslaan en gemeenten die in gesprek met inwoners kijken wat nodig is. Plannen die misschien wel in de hemel worden bedacht, maar uiteindelijk op aarde worden gemaakt.

Veel leesplezier, Patrick